Kāhui ringatohu Māori ki Te Pātaka Whaioranga

Media release

This news item is more than two years old

The information on this page may no longer be accurate. If you have any questions, you can email us at media@pharmac.govt.nz

Kua whakatūria e Te Pātaka Whaioranga tētahi kāhui kura Māori, e whakaatu ana i te manawanui o Te Pātaka Whaioranga kia matatika ngā hua hauora mō te Māori.

“Kua herea mātou ki te whakamana i te Tiriti o Waitangi, hōrapa i ā mātou mahi katoa. I whakaaturia e te arotake Motuhake mō Te Pātaka Whaioranga te matea reo o ngāi Māori i roto i ā mātou mahi me te kimi huarahi e pai ake ai te komokomo i te mātauranga Māori,” te kōrero a Sarah Fitt, te Tumu Whakarae o Te Pātaka Whaioranga.

Hei tautoko i a mātou ki te whakatutuki i tēnei whāinga, e manawareka ana ahau ki te pānui i te whanaketanga o te kāhui kura hou, ā, ka whakarewa ake tō mātou Kaitohutohu Mātāmua Māori, a Trevor Simpson (nō Tūhoe me Ngāti Awa) hei  Kaituruki Māori.”

“Ka whakapakari ake te Tiriti o Waitangi i te tūāpapa matatū mō Te Pātaka Whaioranga e tutuki ai ngā tino hua hauora mō te Māori,” te kī a te Kaituruki Māori, a Trevor Simpson.

“Nā reira kia kōtuia ngā hoa mahi e tika ana te whakarato i ngā whānau e matea ana, hei whakawhanake hoki i te ao Māori i roto i ā mātou mahi.”

“Ko tā te kāhui kura, he tautoko i tā mātou aronga kia hiki ake i tō mātou āheitanga Māori, raukaha hoki horapa i te tōpūtanga. Ka mutu ka mārama ake, e tōtika ai tō mātou mahi tahi ki a ngāi Māori, ā, ka tautokona ā mātou kaimahi Māori.”

Ko te oke e mana ai te Tiriti te tūāpapa o ngā mahi a te Kāhui Māori. Ko tētahi mahi matua a te Kāhui he whakarite pūnaha Tiriti, tukanga hoki. Ka mutu ka hīkina te āheitanga puta noa i ngā tōpūtanga e tutuki ai ēnei wero ā-pūnaha.

“Ko tā mātou he mahi tahi ki te rāngai hauora hei whakawhanake rautaki e pai ake ai te whai rongoa me te whakatika i ngā tautika-kore mō ngā whānau, ngā hapū me ngā iwi,” tā Trevor.

“Ko te whakahui i te Kāhui Kura Māori te urupare tōpūtanga ki te arotake a Te Pātaka Whaioranga me te tūtohu i ngā tau maha kua kōkiritia te Kāhui Whakahaere e ngā kaimahi Māori me te hunga whaipānga. Ka tohua te kōkiritanga waiwai e hua ake ana he tōpūtanga whaitake i roto i te pūnaha hauora hou.”

“He kakenga tūparipari, ā, kei te piki tonu mātou, heoi, e mānawa ana ka kite i te rika a Te Pātaka Whaioranga ki te huritao i ā mātou mahi, me te whai whakaaro ki te whakatinana i ngā kaupapa Tiriti, mana taurite hoki puta noa i ngā mahi katoa,” tā Trevor.

He pārongo atu anō

I mua i tana tū hei Kaitohutohu Mātāmua Māori, neke atu i te waru tau a Trevor Simpson i te Rūnanga Whakapiki Ake i te Hauora o Aotearoa, ā, koia te Poutāhu Tuarua me te Pūkenga Whakatairanga Hauora Matua (Kōpaki Māori).  Arā atu anō āna mahi nō mua atu, arā, ko te kaiwhakarite i Te Tari Ture o Te Karauna, ko te tauwhiro hapori Māori me te Hauora Matawhānui Māori. Ko tana tino whai takenga ko te whakapuaki i ngā take Māori, inarā, ko te taha hauora me ngā kaupapa hapori whaitake. E manawanui ana a Trevor ki te whakapai ake i te taumata o te hauora Māori, ka mutu, e whakapono ana ia mā te Māori tēnei kaupapa e hautū, he āhuatanga whakahirahira tēnei ina ko te iti Kahurangi te whai.