Ka utua tētahi rongoā hou mō te mate ia-manawa e Pharmac, ā, kua whakatūria hoki tētahi paearu motuhake
Kua whakaaetia e Pharmac tētahi tahua pūtea hei utu i tētahi rongoā hou mā ngā tāngata o Aotearoa (kei te takiwā o te 75,000 te tokomaha), he nui te tūpono ka pāngia rātou e te mate ia-manawa.
Ka tutuki ngā paearu e tika ana i te hunga e heipūtia ana e te mate ia-manawa, ka āhei rātou ki te tono i te rongoā o rosuvastatin mai i te 1 o Hakihea 2021 – kāore he utu.
Hei tā te kaihautū o ngā mahi whakahaere a Pharmac, hei tā Lisa Williams, “Nā te hunga e kaha pāngia ana e te mate ia-manawa, nā ō rātou whānau, nā ngā mātanga hauora anō te tono kia utua tēnei rongoā hou e mātou.
“E ai ki ō mātou mātanga ratonga haumanu, he kaha ake te rosuvastatin i ētahi atu momo rongoā, ā, he nui ake ngā painga ki te hunga e mate ana i te nui o te ngakototo, waihoki, he iti ake ngā pānga kino i ō ngā rongoā mate ia-manawa e whai utu ana i tēnei wā.”
“Waihoki, kua āta tohua te iwi Māori me ngā iwi o Te Moananui-a-Kiwa ki te rārangi o ngā paearu mō tēnei pūtea,” te kī a Lisa. Koinā anō ā mātou mahi i raro i te whakatau mō ngā rongoā whai-utu mō te mate huka momo 2.
“Kua āta whakatauria tēnei take i runga i tō mātou hiahia ki te whakatairanga i te mana taurite o ngā iwi ka kaha heipū mai ki te mate ia-manawa, e whiwhi ai rātou ki ēnei rongoā. Kua matua kitea anō ngā taunakitanga mō ngā āhuatanga taurite-kore e pēhi ana i tō rātou āhei ki te toro atu ki ngā rongoā e tika ana. Kei te mihi mātou ki te hunga i tuku kōrero mai hei hāpai i tēnei whakatau.
“Ka piki ake te tatau o ngā Māori me ngā iwi o Te Moananui-a-Kiwa e whakawhiwhia ana ki tēnei rongoā i te 11,500 i ngā tau e rima. Ko ngā tāngata ēnei kua kore pea e whiwhi i tēnei rongoā i raro anake i te paearu e pā ana ki te nui o te tūponotanga atu o tēnei māuiui ki a rātou.
“He nui tonu ngā take whakahaere e whāngai ana i ngā āhuatanga taurite-kore o te ao hauora e pēhi ana i ngā Māori me ngā iwi o Te Moananui-a-Kiwa. E kore e taea e Pharmac anake te kaupare atu i ēnei āhuatanga. Heoi anō, kāore hoki a Pharmac i te pīrangi ki te whakatū i ētahi atu ārai anō ki tō rātou hauora,” te kī a Lisa.
Kei te whakapau kaha tonu a Pharmac ki te whakapiki ake i te nui o ngā rongoā e utua ana, ka eke ai ngā putanga hauora o ngā tāngata o Aotearoa ki te taumata tiketike – i raro anō i ngā here o tō mātou tahua pūtea. Ko te matapae, ka eke te nui o te moni e whakapaua ana ki te rosuvastatin – nō roto mai i te tahua rongoā whānui – ki te takiwā o te $6 miriona i te roanga o ngā tau e rima.